Arkusz do kalkulacji ryzyka
W jednym z poprzednich tekstów pojawił się link do arkusza kalkulacyjnego. Arkusz ten został stworzony, by pomóc w uświadomieniu sobie szans i zagrożeń związanych z podejmowaniem decyzji zarówno o wyborze strategii inwestycyjnej, ale również wyborze skali ryzyka, jakie powinno być przyjęte przy danej strategii. Niniejszy tekst jest przewodnikiem po tym arkuszu oraz ma pomóc w pokazaniu, na jakie wnioski możemy dzięki temu arkuszowi sobie pozwolić.
Arkusz znajduje się pod tym linkiem. Dla przypomnienia proszę, by każdy, kto otworzy ten link utworzył własną kopię tego arkusza. Dzięki temu wszyscy nie będą pracować na tym samym narzędziu.
Budowa arkusza
Zacznijmy od przedstawienia elementów arkusza. Po lewej stronie mamy tabelkę, która zawiera elementy podstawowej charakterystyki statystycznej badanej strategii. Pola czerwone można definiować dowolnie. Może brzmi to skomplikowanie, ale sprawa sprowadza się do dwóch wartości: (1) trafności strategii, czyli jak często transakcje kończą się zyskiem lub jak często stratą oraz (2) relacji zysku do ryzyka - czyli porównaniu średniej straty do średniego zysku.
Źródło: Arkusz M_M stworzony do analizy ryzyka zbudowanej strategii
Tabelka przedstawia wartości dla generatora losowego, który będzie nam wykreślał różne przebiegi linii kapitału przy założeniu utrzymania założonej specyfiki strategii. Na tą specyfikę składa się (1) trafność oraz (2) wartości średniego zysku oraz średniej straty. W wierszu 3 arkusza określamy trafność strategii zmieniając pole czerwone E3. Wartość ujemna w tym polu wynika z tego, że to pole przedstawia nam prawdopodobieństwo pojawienia się straty. Domyślnie jest to wartość -50, co oznacza, że szansa na stratną pozycję wynosi 50 proc. Obok znajduje się pole F3, które jest liczone automatycznie (dopełnienie do takiej wartości, by szerokość przedziału wynosiła 100) i odpowiada prawdopodobieństwu pojawienia się transakcji zyskownej, czyli trafności strategii.
W wierszu piątym mamy podane wartości średniego zysku i średniej straty. Można je samodzielnie definiować. Układ prawdopodobieństwa pojawienia się transakcji zyskownej i stratnej w połączeniu ze średnimi wartościami zysków i strat dają nam oczekiwaną wartość wyniku pojedynczej transakcji (automatycznie liczona wartość w polu E8). Nasza strategia powinna mieć takie parametry trafności i średnich zysków i strat, by wartość oczekiwana była dodatnia. Wtedy strategia ma szansę spełnić nasze oczekiwania co do generowanych wyników. Przykładowo jeśli przyjmiemy, że szansa na transakcję stratną wynosi 40 proc. (wpisujemy w pole E3 wartość -40), co da nam trafność strategii na poziomie 60 proc., a średnia wartość straty i zysku pozostaną na poziomie 100 jednostek, to oczekiwana wartość będzie dodatnia i wyniesie 10.
Opisana wyżej tabelka służy do określenia charakterystyki statystycznej strategii, którą zbudowaliśmy i chcemy przetestować. Dla przykładu trzymamy się wartości podanych wyżej. Gdy wpiszemy wartości możemy przyjrzeć się wykresom, które znajdują się obok.
Źródło: Arkusz M_M stworzony do analizy ryzyka zbudowanej strategii
Przedstawiają one możliwe przebiegi linii kapitału dla strategii o wpisanej charakterystyce. Przebiegi te tworzone są losowo, ale przy założeniu zachowania wspomnianej charakterystyki. Innymi słowy, mamy losowe przebiegi linii kapitału, ale każdy z tych wykresów zachowuje trafność i relację średniego zysku do średniej straty zgodnie z wartościami w tabelce.
Wykresów jest 10, a każdy biegnie inaczej. Ba, gdy zmienimy wartość dowolnej komórki w tym arkuszu, przebiegi będą generowane ponownie. Zróżnicowanie tych przebiegów to pierwsza informacja, która powinna nas zainteresować. Jeśli dzięki badaniom na danych historycznych udało się nam uzyskać wartości statystycznej charakterystyki strategii, to możemy teraz przyjrzeć się możliwym przebiegom linii kapitału. Każdy z tych przebiegów jest równie prawdopodobny. Te przebiegi są pewnym uproszczeniem, ale uświadamiają, że ta sama strategia może generować różne wyniki na odcinkach stu transakcji, bo właśnie tyle transakcji tworzy jeden wykres.
Analiza wykresów - na co zwrócić uwagę
Dzięki tym wykresom można pokusić się o kilka innych wniosków. Po pierwsze, ocena przebiegu linii kapitału może być różna mimo iż każda z tych linii generowana jest przez podobny mechanizm. Warto przy wyborze strategii skupić się na tych przebiegach, które są najsłabsze, gdyż to one będą generować nam ryzyko. Istotą jest przecież ochrona kapitału, a więc jeśli generator ujawnił nam mało przyjemny przebieg, to musimy przyjąć, że jest to realny scenariusz, a tym samym mamy zadanie tak dopasować skalę ryzyka, by taki scenariusz nie skutkował zbyt dużym uszczupleniem rachunku. Zaraz zostanie opisane, jak tego szukać.
Po drugie, warto zauważyć, że przy dodatniej wartości oczekiwanej (pole E8) większość wykresów kończy się pozytywnym wynikiem, co jest właśnie potwierdzeniem tego, że dana strategia spełnia swoje zadanie i w dłuższym terminie, po serii wielu transakcji, buduje nam pozytywny wynik, czyli to, czego po niej oczekujemy.
Zbiorcze zestawienie poszczególnych wykresów (czyli poszczególnych setek transakcji) znajduje po w kolumnie W po prawej stronie na górze arkusza. Wyniki pozytywne są podświetlone na zielono. W komórce W14 znajduje się sumaryczny wynik punktowy wszystkich 10 wykresów, czyli w sumie 1000 transakcji. Są to wyniki punktowe, a więc tu jeszcze nie ma ujętego czynnika kapitału.
Gdzie szukać ryzyka?
Czynnik kapitału pojawia się, gdy uwzględnimy wartości z komórek I3 i I4. Komórka I3 to początkowa wartość hipotetycznego kapitału, którym gramy, a komórka I4 to wartość procentowego ryzyka przypadającego na jedną transakcję. Procent liczony od aktualnej wartości rachunku. Jeśli wpiszemy tu jakieś wartości np. 1000 i 5 proc., to możemy przejść do kolumn X, Y, Z.
Źródło: Arkusz M_M stworzony do analizy ryzyka zbudowanej strategii przy wykorzystaniu wartości z przykładu
W kolumnie Z znajduje się gotówkowa wartość wyniku dla kolejnych setek transakcji przy założeniu utrzymania poziomu ryzyka dla pojedynczej transakcji określonego w komórce I4. W kolumnie X znajduje się poziom maksymalnej wartości linii kapitału w ramach jednej setki transakcji (na razie pomijamy ten wątek, gdyż mniej nas on interesuje), a w kolumnie Y pojawia się minimalna wartość linii kapitału w ramach setki transakcji i to nas interesuje teraz bardziej, gdyż to minimum jest tym, co może się wydarzyć, a więc uzmysławia nam, jak może się zachować nasz kapitał przy założeniu, że nasza strategia ma mniej korzystne warunki. Innymi słowy tu szukamy wskazówki, jak silnie może się nasz kapitał wahać i jakich jego obsunięć możemy oczekiwać w przyszłości (w przykładzie strzałką zaznaczono słaby wynik).
Generując kilka razy różne przebiegi linii kapitału wyszukujemy wartości najniższej z kolumny Y. To nasz miernik ryzyka. Porównujemy te wartości do startowej wynoszącej 1000 i wyciągamy wnioski, czy jesteśmy gotowi na spadek naszego kapitału do tych najniższych wartości, które znajdziemy w kolumnie Y. Jeśli nie godzimy się na takie ryzyko, dokonujemy zmiany w komórce I4 redukując ryzyko dla jednej transakcji.
Szukamy poziomu ryzyka dla jednej transakcji
Skutkiem tego zapewne zmniejszeniu ulegną pozytywne wyniki, ale także zredukowane zostanie ryzyko i wartości w kolumnie Y się poprawią, choć nadal mogą okazać się zbyt niskie (czyli innymi słowy ryzyko związane ze spadkiem wartości rachunku wydawać się może zbyt wysokie). Wtedy ponownie korygujemy wartość komórki I4, aż do chwili, gdy kolumna Y przestanie nas "straszyć", czyli jeśli pojawiające się tam wartości będą zgodne z naszym poziomem akceptacji ryzyka. W efekcie otrzymamy odpowiedź na pytanie, jakim ryzykiem na pojedynczej transakcji powinniśmy grać przy wykorzystaniu strategii o znanych parametrach statystycznych (uzyskanych na bazie testów tej strategii na danych historycznych).
Kamil Jaros
Główny Analityk Admiral Markets Polska
Możliwość przetestowania strategii i teorii handlowych może być bardzo korzystna w rozwijaniu długoterminowych umiejętności handlu i inwestowania. Kliknij na poniższy baner, aby otworzyć DARMOWY rachunek handlowy w wersji demo!
INFORMACJE O MATERIAŁACH ANALITYCZNYCH:
Podane dane dostarczają dodatkowych informacji dotyczących wszystkich analiz, szacunków, prognoz, spekulacji, przewidywań, przeglądów rynku, prognoz tygodniowych lub innych podobnych ocen lub informacji (zwanych dalej "Analizą") publikowanych na stronie internetowej Admiral Markets. Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych należy zwrócić szczególną uwagę na następujące kwestie:
1. Jest to komunikat marketingowy. Treści publikowane są wyłącznie w celach informacyjnych i w żaden sposób nie mogą być interpretowane jako doradztwa lub rekomendacji inwestycyjnej. Nie została ona przygotowana zgodnie z wymogami prawnymi mającymi na celu promowanie niezależności badań inwestycyjnych i nie podlega żadnemu zakazowi zajmowania się rozpowszechnianiem badań inwestycyjnych.
2. Każda decyzja inwestycyjna jest podejmowana indywidualnie przez każdego klienta, natomiast Admiral Markets nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek straty lub szkody wynikające z takiej decyzji, niezależnie od tego, czy została podjęta w oparciu się o Analizę, czy też nie.
3. W celu ochrony interesów naszych klientów i obiektywności Analizy, Admiral Markets ustanowił odpowiednie wewnętrzne procedury zapobiegania konfliktom interesów i zarządzania nimi.
4. Analiza jest przygotowywana przez niezależnego analityka Jitana Solanki - niezależny współtwórca (zwanego dalej "Autorem") na podstawie osobistych szacunków.
5. Chociaż dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić, że wszystkie źródła Analizy są wiarygodne oraz że wszystkie informacje są prezentowane w możliwe najbardziej zrozumiały, terminowy, precyzyjny i kompletny sposób, Admiral Markets nie gwarantuje dokładności ani kompletności jakichkolwiek informacji zawartych w Analizie. Przedstawione dane liczbowe odnoszą się do wyników osiągniętych w przeszłości, które nie są wiarygodnym wskaźnikiem przyszłych wskaźników.
6. Jakikolwiek rodzaj wcześniejszego lub modelowego wykonania instrumentów finansowych wskazanych w Publikacji nie powinien być interpretowany jako wyraźna lub domniemana obietnica, gwarancja lub implikacja przez Admiral Markets dla jakichkolwiek przyszłych wyników. Wartość instrumentu finansowego może zarówno wzrastać, jak i maleć, przy czym nie gwarantuje się zachowania wartości aktywów.
7. Instrumenty pochodne (w tym kontrakty CFD) mają charakter spekulacyjny i mogą prowadzić do strat lub zysków. Zanim zaczniesz handlować, powinieneś upewnić się, że rozumiesz związane z tym ryzyko.
